ترجمه: حمید وثیق زاده انصاری
منبع:راسخون



 
قابل پیش بینی‌ترین رویداد ستاره شناسی (نجومی) سال 2013، داستان خود تخریبی ساختاری است که بیشتر از 4 میلیارد سال قدمت دارد.
مانند هر ستاره دنباله دار بزرگ دیگر، C/2012 S1 - که در دنیا بیشتر با نام ستاره دنباله دار ISON شناخته می‌شود- در حال نابودی است. می‌توان گفت داستان فروپاشی (مرگ) این ستاره‌ی دنباله دار، از 14 ماه پیش آغاز شده است، یعنی زمانی که دو منجم (ناظر)، در نزدیکی محلی به نام Kislovodsk در روسیه، در حین رصد آسمان در نزدیکی صور فلکی سرطان و برج جوزا ، به یک جرم پرزدار و کم نور برخورد کردند. پرزها در واقع لایه‌ی خارجی در حال پراکنش و فروپاشی ستاره دنباله دار ISON در اثر حرکت شتاب‌دارش به سمت گرمای خورشید بودند.
می‌توانید به عقب برگردید و آغاز رویداد شوم زوال این ستاره دنباله دار را از چند میلیون سال قبل پی‌گیری نمایید. در آن زمان، این ستاره، یک توده‌ی راکد شناور متشکل از قطعات یخ، گرد و غبار و گازهای منجمد تقریبا بی‌حرکت، در خارجی‌ترین ناحیه‌ی منظومه شمسی، هزاران برابر دورتر از پلوتو، بوده است. سپس، برخی اختلالات نامعلوم، مثلا ضربه ناشی از عبور یک ستاره، باعث شده‌اند که از حالت سکون خود خارج شده و به صورت مخربی به سمت خورشید شیرجه بزند (حرکت کند).
یا می توان گفت که پایان ستاره دنباله دار ISON، 4.56 میلیارد سال قبل برنامه‌ریزی شده بود، یعنی زمانی که این ستاره و تریلیون ها ستاره دیگر مانند آن، هنگام تولد منظومه‌ی شمسی شکل گرفتند. برخی از این ستاره‌های دنباله دار، با سیاره های تازه متولد شده (نوزاد) برخورد کردند، و مثلا در اثر برخورد با زمین، جو را ایجاد و اقیانوس ها را پر کرده اند. برخی دیگر از آن‌ها به انباره‌های سرد دوردست پرتاب شدند. باین مفهوم، سفر ستاره دنباله دار ISON به سمت خورشید در واقع بازگشت به خانه پس از یک تبعید طولانی مدت است.
صرف نظر از زمان آغاز این ماجرا، ما دقیقا می‌دانیم که چه زمانی این ماجرا به نقطه اوج خود خواهد رسید: در 1:41 بعد از ظهر به وقت شرق آمریکا در 28 نوامبر سال 2013، زمانی که توده یخی ستاره دنباله دار ISON به نقطه حضیض خورشید (سمت الشمس) - نزدیکترین نقطه مدار به خورشید- می‌رسد و کمتر از 750 هزار مایل (معادل 1.2 میلیون کیلومتر) را در بالای سطح خورشید طی خواهد کرد. در آن جا، ستاره دنباله دار ISON در دمای بیشتر از 2000 درجه سانتیگراد (گرمتر از 3600 درجه فارنهایت) گداخته (کباب) شده، و لایه‌های زیر سطح منجمد آن یکی پس از دیگری به دمای جوش می‌رسد. در این فرایند، یک دیدگاه دست اول نسبت به مواد خام تشکیل دهنده زمین و سایر سیارات در زمان شکل گیری منظومه شمسی به دست خواهد آمد.
شاید برخی بخشهای تحلیل رفته‌ی ستاره دنباله دار، دست نخورده باقی بمانند؛ شاید هم شکسته و به صورت کامل پراکنده شوند. در هر صورت، گره گشایی عمومی از مسئله‌ی ستاره دنباله دار ISON، ناگوار نخواهد بود، بلکه در واقع باعث ایجاد یک جشن است. Carey Lisse از دانشگاه John Hopkins می گوید: "ستاره دنباله دار ISON یک جرم شگفت انگیز و نادر می باشد"، او که هماهنگ کننده یک مجمع رصد بین المللی است، ادامه می دهد که: "مبالغه نیست اگر بگویم که می‌خواهیم روی این موضوع موفق شویم. و قصد داریم چیزهای فراوانی یاد بگیریم."

/ج